KOD: A3538
İÇİNDEKİLER
2. WOLVOX Maliyet Muhasebesi Genel İşleyişi
2.1.1 Fiili Maliyetlendirme Yöntemi
3. Wolvox ERP Maliyet Muhasebesi Tanımlar
3.2 Stok Tanım Muhasebe Tanımlamaları
3.3.1 Çalışmayan Kısım Gideri Oranı
3.4.5 Çalışmayan Kısım Gideri Hesap Kodu
4.2.1 Çalışmayan Kısım Gideri Muhasebe Kaydını Oluşturma İşlemi
4.2.2 Yarı Mamul Muhasebe Kaydını Oluştur İşlemi
4.2.3 Mamul Muhasebe Kaydını Oluştur İşlemi
4.2.4 Stok Hareket Fiyat Güncelle İşlemi
4.2.6 Mamul Satışlarının Maliyeti Muhasebe Kaydı
5.1 Gider Bazlı Maliyet Analizi
5.2 Stok Bazlı Maliyet Analizi
Maliyet muhasebesi, üretilen mal (mamul) veya hizmetlerin maliyetini oluşturan maliyet türlerinin, oluştuğu yerler ve ilgili oldukları mamul ya da hizmet cinsleri bakımından belirlenmesi ve izlenmesine olanak sağlayan bir hesap ve kayıt sistemidir.
Bu amaçları şu şekilde listelememiz de mümkün olacaktır:
Ürün ve hizmet üreten tüm işletmelerde, üretilen mamul ve hizmetlerin maliyetini hesaplamak.
Planlama ve kontrol yapmak.
İşletme yönetiminin belirli konularda maddi hususlar da göz önünde bulundurularak karar vermesini basit bir hale getirmek.
Mamullerin maliyetlerini saptamak.
Maliyetlerin kontrol edilmesini sağlamak.
Şema 1: Maliyet Muhasebesi İşlem Akış Şeması
Mal ve hizmetler maliyetlendirilirken, giderlerin yüklenmesinde kullanılan iki yöntem vardır:
Bu iki sistem fiili maliyetlendirme yöntemi ve Planlanan maliyetlendirme yöntemidir. AKINSOFT WOLVOX ERP programında maliyet muhasebesi uygulamasını fiili maliyetlendirme yöntemine uygun olarak kullanabilirsiniz.
Mamul maliyetine giren fiili giderlerin kullanıldığı yöntemdir. Ancak genel giderler için böyle bir netlik olmayacağından dönemlik genel giderler belirli bir yöntemle mamullere dağıtılır.
Maliyet muhasebesini aktif etmek için (MRP II e bağlı olarak çalışmaktadır.) Genel Ayarlar /Genel Muhasebe Ayarları / Genel2 alanından “Maliyet Muhasebesi Kullan”ın işaretli olması gerekecektir.
Resim 1: Genel Ayarlar
Üretim çalışmaları sonunda elde edilen ve satışa hazır hale gelmiş bulunan mamullerin izlendiği hesaptır. İşleyişi: Bu hesap, üretimi tamamlanan mamullerin ambarlara alınmasıyla borçlandırılır. Satılması veya herhangi bir nedenle ambardan çekilmesi ile alacaklandırılır.
İşletmenin Fiili maliyet yönteminin uygulandığı durumlarda 710 Direkt İlk madde ve Malzeme Giderleri Hesabının borcuna gider çeşidi olarak kaydedilen giderler maliyet unsuru olarak bu 711 No’lu Hesabın alacağına aktarılır.
Bu giderler, esas üretim gider yerleri ile ilgili olup, mamulün bünyesine giren, mamulün temelini oluşturan ve mamulün bünyesine doğrudan yüklenebilen maddelerin kullanımı fiili tutarlarla bu hesapta izlenir.
Satılan ticari mallar maliyeti hesabı herhangi bir değişikliğe tabi olmadan satılmak amacıyla alınan ticari mallar ve benzeri kalemlerin maliyetlerinin izlendiği hesaptır.
Resim 2: Ham Madde Stok Kartı İçin Örnek Tanımlama
Dönem tanımlarınızı yapabileceğiniz alandır. Belirli periyotlarda tanımlamalar yapılabilir. Dönem içerisinde belirlenen çalışmayan kısım giderleri farklı olması durumunda her bir döneme farklı bir çalışmayan kısım gideri oranı tanımlayabilirsin. Dönem tanımları dağıtım işlemlerinde kullanılmaktadır. Tanımlanan tarihlere göre üretim kayıtlarınızı seçebilir ve muhasebe kayıtlarınızı yapabilirsiniz.
Çalışmayan kısım gider ve zararları üretimle ilgili giderlerden çalışılmayan döneme ve çalışmayan kısımlara ait giderleri içeren hesaptır. Çalışılmayan dönemlere veya kısımlara ait olan işçilik, amortisman ve bir takım genel üretim giderlerinden (tamir, bakım vb.) oluşan çalışmayan kısım gider ve zararları genellikle grev, lokavt, talep yetersizliği, işletme içindeki iş birliği yetersizliği, enerji kesilmeleri, bakım, onarım, tevsi yatırımlar, doğal afetler, yangın, su basması gibi nedenlerle ortaya çıkarlar.
İşletmelerin faaliyetlerinde kullandıkları varlıkları elde edebilmek için katlanmak zorunda oldukları unsurlara gider, bu unsurların izlendiği hesaplara da gider hesapları denir. Örneğin, işçilere ödenen ücretler, telefon, elektrik gibi giderler, faiz giderleri, komisyon giderleri vb.
Gider tanımınıza ait belirleyebileceğiniz kod alanıdır.
Tanımlayacağınız giderlerinize vereceğiniz isimdir. Örneğin; Enerji Giderleri.
Gider tanımınıza ait belirleyeceğiniz açıklama alanıdır.
Gider hesaplarındaki giderlerin ilgili hesaplara yansıtılması amacıyla kullanılan hesap. Bu hesaplarla ilişkilendirilecek olan tutar, fiili maliyetlerin uygulandığı durumlarda gider hesaplarındaki giderlerin tümü olmalıdır. İlgili giderlere ait takibin yapıldığı hesap kodunu seçeceğiniz alandır. Bu alana tanımladığınız hesap kodu ‘’Yarı Mamul Muhasebe ‘’fiş kaydında alacak hesabına kayıt edilir.
Çalışmayan kısım gider ve zararları üretimle ilgili giderlerden çalışılmayan döneme ve çalışmayan kısımlara ait giderleri içeren hesaptır. Hesap kodunuzu bu alana tanımlamanız gerekecektir. Bu alana tanımladığınız hesap kodu ‘’Çalışmayan Kısım Gideri ‘’fiş kaydında borç hesabına kayıt edilir.
Direkt işçilik giderleri hesabının borcuna kaydedilen giderler, maliyet unsuru olarak bu hesabın alacağı karşılığında, 151-Yarı Mamuller-Üretim hesabının borcuna kaydedilir. Böylece, bu hesabın kullanımı ile gider hesaplarındaki giderler, yarı mamulün maliyetine yüklenmiş olur. Bu alana tanımladığınız hesap kodu ‘’Yarı Mamul Muhasebe ‘’fiş kaydında alacak hesabına kayıt edilir.
MRP II maliyet hesaplama alanına aktarılacağını ve hangi maliyet kalemine ilgili giderin karşılık geldiğini belirtebilirsiniz. Maliyet muhasebesi kullanılması durumunda MRP II maliyetleri hesaplanmayacak olup, maliyet muhasebesi maliyetleri MRP II’ye aktarılacaktır.
Resim 3: Gider Tanımı Ekranı
İlk madde ve malzemeler satın alındıkları ya da üretildikleri maliyet bedelleri ile bu hesabın borcuna kaydedilirken (stok tanımında alış muhasebe kodu), üretime verildiğinde, tüketildiğinde, satıldığında veya devredildiğinde ise hesabın alacağına kaydedilir. Bu işlem ham maddenin üretime çıkış işlemi olarak nitelendirilmektedir.
Resim 4: Ham maddenin Üretime Verilişi
Yukarıdaki açıklama da belirtildiği üzere üretime verilmesi işlemi itibari ile stok tanımında yer alan madde 3.2.3'te açıklanan hesap kodunun borcuna, stok muhasebe alış kodunun da alacak kısmına fiş kaydı oluşturulmuştur.
Genel Üretim Giderlerinin Dağıtımı (Birim maliyetin hesaplanması): Bu dağıtıma tüm giderlerin maliyetlere yüklenmesi de denir. Üretim bölümünde toplanan malzeme, işçilik ve genel üretim giderleri hareketli ortalama yönetim baz alınarak ürünlere yüklenir. Dağıtım ölçüleri her işletme için farklı alınabilir. Wolvox Maliyet Muhasebesi hareketli ortalama yöntemi baz alınarak dağıtım ölçüsü kullanılır. Dağıtım yapılmadan toplam maliyetin hangi mamule ne kadar harcandığı belirlenemez.
Dağıtım işlemlerinde döneme ait listelenen üretim sağlanan mamul ve yarı mamullere o döneme ait giderlerinizin dağıtımı aşağıdaki formüle göre yapılmaktadır.
Birim imalat maliyeti = BM
Direkt ilk madde malzeme giderleri = İMM
Direkt işçilik giderleri = İG
Genel giderler = GG olmak üzere
BM = (İMM + (((GG+ İG) / Toplam Miktar) * Ürün Miktarı)) / Ürün Miktarı
Resim 5: Dağıtım İşlemleri
Üretim işletmelerinin tam kapasitelerinin altında üretim yapmaları sonucu atıl kapasiteye isabet eden maliyet unsurları direk gider yazılmalı ve ürün maliyetleri ile ilişkilendirilmemelidir. Çalışmayan kısım gider ve zararları üretimle ilgili giderlerden çalışılmayan döneme ve çalışmayan kısımlara ait giderleri içeren hesaptır.
Dönem bazında girilen çalışmayan kısım gideri oranını dönem tanımlarına girebilirsiniz, yok ise boş bırakabilirsiniz.
Resim 6: Çalışmayan Kısım Gideri Muhasebe Fiş Kaydı
Henüz tam olarak mamul haline gelmemiş ancak direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim giderlerinden belli oranlarda pay almış üretim aşamasındaki mamullerin izlendiği hesaptır.
Resim 7: Yarı Mamul Muhasebe Kaydı Oluşturma
Yarı mamul muhasebe kaydını oluşturma işleminden sonra oluşacak olan yevmiye fişi aşağıda ki gibi olacaktır.
Resim 8: Yarı Mamul Örnek Muhasebe Fiş Kaydı
Maliyet dönemi sonunda o dönemde tanımlanmış olan mamullerin üretim maliyetleri hesaplanarak 151 Yarı Mamuller üretim hesabından 152 mamuller hesabının borcuna aktarılır. Mamul muhasebe kaydını oluşturma işleminden sonra oluşacak olan fiş kaydı aşağıda ki gibidir.
Resim 9: Örnek Mamul Muhasebe Kaydı
MRP II İş emirlerinin tamamlanmasına istinaden stok hareket entegrasyonu sağlanarak Mamul, yarı mamul ve ham maddelerin stok hareket girişi/çıkışı otomatik sağlanarak envantere yansıması sağlanmaktadır. Maliyet muhasebesi kullanılması durumunda oluşturulan bu stok hareketleri ‘’Stok Hareket Fiyat Güncelle’’ işlemi sağlanmadan sıfır tutarlı olarak oluşturulacaktır. Maliyet muhasebesi gider dağılımları sağlandıktan sonra ilgili üretimlere ait oluşturulan stok hareketlerin fiyatları gerçekleşen fiili birim fiyata göre otomatik olarak güncellenecektir.
Bu işlem fiili gerçekleşen birim fiyatlarını stok harekelerine güncellemek için kullanılmaktadır.
Resim 10: Stok Hareket Fiyat Güncelle.
Maliyet muhasebesi kullanılması durumunda MRP II maliyet hesaplama işlemi sağlamamaktadır. Maliyet hesaplamaları maliyet muhasebesinden yapılmakta olup MRP II maliyet alanları (Diğer Giderler, Enerji Gideri, Personel Gideri, Yarı Mamul, Fire vb. giderleri) devre dışı bırakılmaktadır.
MRP II üretim kaydına maliyet güncellemesi yapılabilmesi için gider tanımlarınızda MRP II maliyet eşleştirme alanını kullanmalısınız. Gider tanımınızın, MRP II de hangi maliyet alanına işlemesi gerektiğini seçim sağlamalısınız.
Resim 11: Maliyet Eşleştirme
Dağıtım işlemleriniz sonucunda 'MRP II Maliyet Güncelle' butonuna basarak maliyetlerinizi üretim kaydınıza aktarabilirsiniz. İlgili maliyetler aşağıda belirtilen örnek resimde olmak üzere ilgili mamul ve yarı mamullere ve ham maddelere işleyecektir.
Resim 12: MRP II Maliyet Güncelle
Satılan ticari malların maliyet tutarı bu hesaba borç olarak kaydedilirken, mamul hesabına alacak olarak kaydedilir. Herhangi bir değişikliğe tabi olmadan satılmak amacıyla alınan ticari mallar ve benzeri kalemlerin maliyetlerinin izlendiği hesaptır. Bu hesap bir gider hesabıdır ve gelir tablosunda yer alır (-), bilançoda yer almaz.
Resim 13: Satılan Ticari Mallar Maliyeti
Satışların maliyet kaydını maliyet muhasebesi üzerinden sağlamak isterseniz aşağıda belirtilen ayarı aktif etmelisiniz. Bu ayarı dilerseniz işaretlemeyebilir, ERP üzerinden de işlemi sağlayabilirsiniz.
Resim 14: Genel Muhasebe Ayarları
Bir döneme bağlı olmak üzere, dönem içerisinde gerçekleşen giderlerin toplamlarını alabileceğiniz ayrıca bu giderlerin hangi mamul, yarı mamul ve ham maddelere yansıtıldığını göstermektedir.
Resim 15: Gider Bazlı Maliyet Analizi
Hangi mamul, yarı mamul ve ham maddelerde birim fiyatlar ve genel toplamlarının nasıl sonuçlandığını, Hangi giderlerden bu sonuçların ortaya çıktığını stok tanımı bazında almanızı sağlayacaktır. Bu nedenle hangi tip ürünlerinize ne kadar dağılımlar olduğunu tespit edebilirsiniz.
Resim 16: Stok Bazlı Maliyet Analizi
Üretim kayıtlarınızın listelendiği ve her bir mamul tipine işlenen giderleri ağaç yapısında gösteren bu raporda üretim bazlı maliyetlerinizi tespit edebilirsiniz.
Resim 17: Üretim Bazlı Maliyet Analizi
Maliyet muhasebesi aktif olması durumunda, MRPII maliyet hesaplama alanları kapatılmaktadır. Maliyet muhasebesi üzerinden maliyetler hesaplanarak MRPII maliyet alanlarına aktarılmaktadır.
Maliyet muhasebesi üzerinden maliyetler hesaplandıktan sonra MRPII entegrasyonlu oluşan stok hareketlerine fiili maliyetleri ‘’Dağıtım İşlemleri / Stok Hareket Güncelle’’işlemi ile güncellemeniz gerekmektedir.
Kullanıcı yetkilerinden detaylı yetkilendirme yapabilirsiniz.
Maliyet muhasebesi kullanmak için Genel Ayarlar / Genel Muhasebe/ Genel 2 / Maliyet Muhasebe Sistem Kullan ayarı aktif edilmelidir.
|
Uygun Maliyet Yöntemi: |
Fiili Maliyet Sistemi |
|
Dağıtım Anahtarı: |
Miktar Bazlı |
|
Dağıtım Formülü: |
BM = (İMM + (((GG+ İG)/ Toplam Miktar) * Ürün Miktarı)) / Ürün Miktarı |
|
Olması Gereken Modüller: |
MRPII, Genel Muhasebe |
|
Min. Program Sürümü: |
8.23.03 |
Müşteri hizmetleri ekibimiz sizin için burada!
Bizimle İletişime geçin
